Trước khi "We Are the World" được sáng tác, nhân vật giải trí và nhà hoạt động xã hội người Mỹ Harry Belafonte đã ấp ủ ý tưởng tìm một dịp để mời các ca sĩ nổi tiếng nhất của nền công nghiệp âm nhạc thời bấy giờ thu âm chung một ca khúc. Ông dự định sẽ dùng lợi nhuận thu được để thành lập một tổ chức mới có tên gọi Liên hiệp các nghệ sĩ ủng hộ châu Phi (United Support of Artists for Africa - USA for Africa). Tổ chức phi lợi nhuận này sau đó sẽ cung cấp thực phẩm và hỗ trợ những người dân đang thiếu đói ở châu Phi, đặc biệt là đất nước Ethiopia, nơi đã có khoảng một triệu người thiệt mạng trong nạn đói xảy ra năm 1983–1985 ở quốc gia này.[1][2] Và ý tưởng này đã được hiện thực hoá sau khi Belafonte nghe nói đến dự án "Do They Know It's Christmas" của nhóm nhạc Band Aid ở Vương quốc Anh.[ct 1][4] Theo kế hoạch của nhà hoạt động xã hội này, một phần lợi nhuận thu được cũng sẽ được dùng để giúp giảm thiểu nạn đói ở Hoa Kỳ. Belafonte liên hệ với Ken Kragen, bạn ông đồng thời là một giám đốc giải trí và nhà gây quỹ. Kragen đã mời hai ca sĩ Lionel Richie và Kenny Rogers—họ cũng chính là hai ca sĩ thuộc quyền quản lý của Kragen—tham gia dự án âm nhạc của Belafonte. Kragen và hai nghệ sĩ này đồng ý giúp đỡ Belafonte thực hiện ý tưởng, và đổi lại, họ yêu cầu mời thêm Stevie Wonder để giúp dự án có tiếng vang hơn với sự xuất hiện của những tên tuổi nổi tiếng.[1] Quincy Jones được phân công đồng sản xuất ca khúc, và do đó ông đã tạm hoãn công việc của mình cho bộ phim The Color Purple.[1][5] Richie còn gọi điện thoại cho Michael Jackson, người vừa ra mắt album rất thành công về thương mại có tên gọi Thriller và mới trở về từ tour diễn Victory Tour cùng các anh em của mình.[1]

Jackson tiết lộ với Richie rằng anh không chỉ muốn biểu diễn ca khúc mà còn muốn tham gia vào việc sáng tác.[1][6] Ban đầu, "We Are the World" dự định sẽ do Jackson, Richie, và Wonder sáng tác. Tuy nhiên, do Wonder không có nhiều thời gian tham gia dự án, nên chỉ có Jackson và Richie tiếp tục đảm nhiệm công việc này.[6] Họ bắt đầu sáng tác "We Are the World" ở Hayvenhurst, trong ngôi nhà của gia đình Jackson tại Encino. Trong suốt một tuần, cả hai người đêm nào cũng thức để sáng tác lời ca và giai điệu của ca khúc trong phòng ngủ của Jackson. Họ ý thức rằng họ phải viết một ca khúc vừa dễ hát và dễ nhớ. Cả hai nghệ sĩ muốn viết một bài hát theo kiểu thánh ca. Chị gái của Jackson La Toya quan sát hai người sáng tác, và để ý rằng Richie chỉ sáng tác có vài dòng cho ca khúc.[5] Cô cho rằng em trai mình đã viết đến 99% lời bài hát, "nhưng cậu ấy cảm thấy không cần phải cho mọi người biết việc này".[5] La Toya còn bình luận thêm về quá trình sáng tác bài hát trong một buổi phỏng vấn với tạp chí tin tức về các nhân vật nổi tiếng của Mỹ People. "Tôi vào phòng khi họ đang sáng tác và thấy rất yên tĩnh, điều này thật khác thường, bởi khi làm việc Michael thường rất vui vẻ. Có lẽ lúc đó họ đang rất xúc động."[6]

Richie đã thu âm lại hai giai điệu cho ca khúc "We Are the World" do Jackson thực hiện, bổ sung thêm nhạc và lời cho ca khúc, tất cả trong cùng một ngày. Jackson từng nói, "Tôi thích làm việc một cách nhanh chóng. Tôi làm mà thậm chí ngay cả Lionel cũng không biết, vì tôi không đợi được. Tôi vào phòng rồi bước ra với ca khúc đã hoàn thiện—với trống, piano, dàn dây, và lời cho phần điệp khúc—ngay trong một đêm."[7] Sau đó Jackson đưa bản thu thử (demo) tới cho Richie và Jones nghe, cả hai đều bị sốc; họ không ngờ ngôi sao nhạc pop lại có thể vạch ra cấu trúc cho bài hát nhanh tới vậy. Các buổi làm việc tiếp theo giữa Jackson và Richie không mấy hiệu quả; bộ đôi nghệ sĩ không sáng tác thêm được lời ca nào mới và mọi việc không có gì tiến triển. Phải đến đêm 21 tháng 1 năm 1985 Richie và Jackson mới hoàn thành lời ca và giai điệu cho "We Are the World" chỉ trong vòng hai tiếng rưỡi, một ngày trước buổi thu âm đầu tiên của ca khúc.[7]